تصرف شهر کندز توسط جنگجویان طالبان در هفتۀ گذشته و تلاش ارتش افغانستان با کمک نیروی هوایی امریکا برای بازپس‌گیری این شهر در روزهای بعد، هم زمان سؤالاتی را ایجاد کرده که دولت کابل و پنتاگون را در معرض انتقادات سختی قرار داده است. موقعیت جغرافیایی و ژئواستراتژیک کندز در افغانستان که به نوعی نقطه کانونی و ارتباطات چهار ولایت شمالی؛ (تخار، بغلان، بلخ و سمنگان) در شمال کشور را تأمین می‌کند و همچنین به لحاظ همجواری با تاجیکستان می‌تواند تأثیرات امنیتی بر آسیای میانه بگذارد، هم به‌لحاظ داخلی و هم از نظر منطقه‌ای دارای اهمیت است. از طرف دیگر بحران رهبری در گروه طالبان که بعد از مرگ پنهان نگاه داشته‌شده (ملامحمد عمر) منجر به انتخاب (ملااختر منصور)، معاون وی به‌عنوان جانشین شد و با اعتراض بسیاری از فرماندهان میدانی این گروه روبه‌رو شد، به تحرکات نظامی طالبان در عرصه میدانی جنگ ابعاد جدیدی بخشید. به‌همین‌دلیل تصرف چندروزه کندز توسط طالبان ضمن اینکه تا حدود زیادی رهبری ملااختر منصور را در مواجهه با مخالفان درونی خود تثبیت کرد به همان میزان نیز نقص‌های دولت و ارتش افغانستان را برای تأمین امنیت کشور به اثبات می‌رساند. هر چند ارتش افغانستان با کمک نیروهای ائتلاف خارجی بعد از چند روز جنگ سخت موفق شد بیشتر مواضع طالبان در این شهر را باز پس گرفته و مانع از تثبیت این گروه بر کندز شود، اما در این بین حوادثی رقم خورد که بیش‌ازپیش بر عدم اقتدار دولت کابل و مشروعیت جنگی و اخلاقی ائتلاف خارجی تأثیر گذاشت. حمله شبانه هواپیماهای جنگی امریکا به یک بیمارستان متعلق به (پزشکان بدون مرز) در کندز در روز جمعه، دوم اکتبر که منجر به کشته‌شدن ٢٢ نفر از کارکنان و بیماران و همچنین زخمی‌شدن بیش از ٥٠ نفر از غیرنظامیان شد، محکومیت نیروهای دولتی و نظامیان امریکایی را در افکارعمومی فراهم آورد.
بنا بر گزارشات مستند و اظهارات گروه پزشکان بدون مرز حاضر در بیمارستان کندز، این حملات هوایی درحالی‌که از قبل موقعیت این مرکز پزشکی با (جی‌پی‌اس) و حتی در تماس‌هایی تلفونی به مقامات مسئول دولت مرکزی و نظامیان امریکایی اعلان شده بود به مدت یک ساعت به صورت متناوب ادامه داشت. با اعتراض شدید پزشکان بدون مرز و عکس‌العمل منفی نسبت به این اقدام در بین افکارعمومی جهانی و درخواست برای یک تحقیق مستقل در این خصوص، در چند روز گذشته با اظهارات متناقض مقامات دولتی و جنرال‌های پنتاگون برای توجیه آن، یک گره کور ایجاد شده است که ظاهرا قرار نیست با اذعان به واقعیات و پذیرش مسئولیت این اقدام مختومه شود. بعضی از مقامات دولتی افغانستان و فرماندهان نظامی امریکایی در روزهای اخیر بر این نکته تأکید داشته‌اند که در اطراف این بیمارستان جنگجویان طالبان در حال اجرای عملیات بوده‌اند (هر چند این ادعا توسط پزشکان بدون مرز رد شده است) و به همین دلیل بر مشروعیت اقدام خود همچنان پای می‌فشارند. در صورتی که طبق قوانین بین‌المللی دفاع در مقابل هر حمله باید متناسب با همان عمل انجام‌شده باشد و در این مورد خاص این اصل پذیرفته‌شده در حقوق بین‌الملل نقض شده است. بحث حمله به بیمارستان پزشکان بدون مرز در کندز به‌خوبی نشان داد که در میدان جنگ دست نیروهای خارجی هم به خون آلوده است و هرگونه نگاه انتزاعی به حوادث صورت‌گرفته بدون درنظرگرفتن انگیزه و جایگاه طرفین منازعه از اساس فقط یک سفسطه فلسفی است. درست همان زمانی که این حادثه تأسف بار تیتر خبرهای بین‌المللی بود تمامی سیاست‌مداران غربی و امریکایی در هیبت فیلسوفان اخلاق‌مدار و بانیان انسان‌دوستی مشغول چرتکه‌اندازی برای شمردن تلفات غیرنظامی در حملات روسیه علیه گروه‌های تروریست در سوریه بودند و مرتب بوق تبلیغاتی آنان نه تنها روی غیرنظامیان که حتی مرثیه‌خوانی برای تروریست‌ها و جنگجویان ظاهرا غیرداعشی در میدان‌های جنگ سوریه به صدا درآمده بود. طنز ماجرا آنجا بیشتر خود را نمایان می‌کرد که گویا روز شنبه یک هواپیمای جنگی روسی برای چند دقیقه در یک مدار چندصد متری وارد حریم فضایی ترکیه شده بود که بلافاصله بدون هیچ اقدام نظامی خطای خود را تصحیح و مقامات روس هم رسما از آنکارا عذرخواهی می‌کنند، اما به یک‌باره موج اعتراض و تهدید از طرف غرب و ناتو به راه افتاد. به همان نسبت که باید با این دیدگاه که نظامیان امریکایی در حادثه کندز دست به بمباران یک بیمارستان زده‌اند، مخالف بود، در نقطه مقابل هم باید به این واقعیت اذعان کرد که واشنگتن و غرب لیبرال هیچ اعتبار سیاسی و حقوقی برای اعتراض به دیگران در هنگامه‌های جنگی چون سوریه که از دستان همه در آنجا خون می‌چکد را نخواهند داشت. اگر قرار باشد در این خصوص معیار اخلاقی معتبری برای قضاوت به کار گرفته شود میزان دوری - نزدیکی یا ارتباط - همدستی و به‌ویژه رعایت حقوق‌بشر در مورد امنیت غیرنظامیان توسط هر قدرت بیرونی با گروه‌های تروریستی در مناطق جنگی خاورمیانه پرآشوب کنونی می‌تواند بهترین ملاک داوری تلقی شود.
نویسنده: زارعی/منبع: روزنامه انصار
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/4303
دلایل قیام امام خمینی/ امام خمینی به مسئله‌ی وابستگی چگونه می‌نگریست؟
